Mineraller

Healthy life concept

 

Vücudumuzda kullanılan mineraller;

  1. Kalsiyum
  2. Fosfor
  3. Sodyum ve Potasyum
  4. Klor
  5. Magnezyum
  6. Demir
  7. Bakır
  8. İyot
  9. Selenyum
  10. Krom
  11. Çinko
  12. Flor
  13. Manganez
  14. Molibden
  15. Kükürt
  16. Kobalt

şeklindedir.

 

Bazı kaynakları ve minerallerin görevlerini aşağıda bulabilirsin.


KALSİYUM (Ca)

Kalsiyum, D vitamini emilimi kolaylaştırır.
Kemik ve diş gelişimi
Kan pıhtılaşma etmeni olan trombinin oluşumu
Sinir iletimi ve kalp atımı denetimi

Kaynakları:

Süt ve Ürünleri
Pekmez
Susam
Fındık-fıstık vs yağlı tohumlar
Yeşil yapraklı sebzeler
Kurutulmuş meyveler


FOSFOR (P)

Kemik ve diş yapımı
Nükleik asitlerin temel bileşenidir.
Fosfolipit olarak hücre zarının anahtar öğesidir.
Ağızda oluşan asitliği tamponlayarak diş çürüğünü önler.

Kaynakları:

Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagiller, yağlı tohumlar, süt ve türevleri.
Tahıl ve kurubaklagil tanelerinin çoğunlukla dış kısımlarındaki fosfor, fitik asitle bileşik olarak bulunur.

 

SODYUM (Na) ve POTASYUM (K)

Na ve K vücut sıvılarının osmotik basıncı ve asit-baz dengesi için gereklidir.
Kanda K çoğunlukla kırmızı kan hücrelerinde, sodyum ise plazmada bulunur. Vücut sıvılarındaki yoğunluklarının uygun şekilde olması, sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışması için de gereklidir.
Hücre ve vücut sıvılarındaki oranını böbrek denetler. Normalde böbrekten süzülen Na’un %99.5’u aldesteron hormonunun denetimiyle geri emilir.
Östrojen hormonu da sodyum ve su atımını azaltır.

Kaynakları:

Na  Tuz, kabartma tozu, yemek sodası
Kahve, yeşil sebzeler-dereotu, kurubaklagiller, fındık-fıstık vb, meyve suları-bazı meyveler, patates.

K Kahve, kurubaklagiller, yeşil sebzeler-maydanoz, karaciğer, kırmızı et, tavuk.


KLOR (Cl)

Klor gereksinimi sofra tuzundan karşılandığından sodyum kısıtlanması Cl yetersizliğine yol açabilir.


MAGNEZYUM (Mg)

Kemik ve dişlerin yapısında
Vücut sıvısındaki Mg, osmotik basınç ve asit-baz dengesinin sağlanmasında.
Kas ve sinir sisteminde etkindir.

Kaynakları:

Yağlı tohumlar
Kurubaklagiller
Yeşil yapraklı sebzeler
Kepeği ayrılmamış tahıllar


DEMİR (Fe)

Oksijenin taşınması (Hemoglobinle beraber)
Sitokrom p-450 sisteminde ilaç ve toksik öğe atımında görev alır.

Midenin asidik salgısı ve askorbik asit emilimi artırır.
Posa, proteinden yetersizlik, Al, Mg, çay, kahve, kakao, kola emilimini azaltır.

Fe, ferritin ve hemosiderin olarak depolanır.

Kaynakları:

Bitkisel yiyeceklerdeki Hem-olmayan demir.
İyi pişirilmiş kurubaklagillerin demir içeriği ve emilim oranı tahıllardakinden yüksektir.

Hayvansal yiyeceklerdeki Hem demir.
Kırmızı et, yumurta.

Kuru meyveler, üzüm, pekmez, fındık-fıstık, susam.


BAKIR (Cu)

Antioksidan savunma sisteminde rol alan süperoksitdismutaz enzim sistemi Zn ve Mn ile birlikte çalışır.
Demirin bağlanması ve vücutta tutulması için gereklidir.

Kaynakları:

Bakır kaplarda pişen yemekler
Organ etleri, etler, balık, yumurta
Kakao, susam-fıstık vb
Kurubaklagiller
Yeşil sebzeler


İYOT (I)

Tiroid bezinden salgılanan hormonlarının bileşiminde bulunur. (İyot + Tirozin)

Kan dolaşımı ile hücrelere salınan hormon, bazal metabolizma hızı denetiminde görev alır.

Tiroid hormonlarının sentezinde Fe içeren tiroid peroksidaz enzimi rol aldığından Fe yetersizliğinde TSH dengesi bozulur.
Se, T₄ ün T₃ e dönüşmesinde rol alan deodinaz enziminde bulunur. Se yetersizliğinde de tiroid hormonları yeterli salgılanamaz.

Kaynakları:

Su ve Deniz ürünleri


SELENYUM (Se)

Hidrojen peroksidi etkisizleştirerek yağ oksidasyonunun önlenmesinde etkindir. Hücre zarının dayanıklılığı artar.
Etkin antioksidant işlev – Kas zayıflamasını ve hücrelerin çabuk yıkılmasını önler.
Tiroid hormonlarından T₄ ün T₃ e dönüşmesinde rol alır.

Kaynakları:

Yiyecekler pişirilirken bir kısmı buharlaşır.Deniz ürünleri, böbrek, yürek ve diğer etlerde bulunur.


KROM (Cr)

İnsülin etkinliği à insülin alıcısının aktif forma dönüşmesi ile glikozun kullanılmasında görev alır.
KC de nükleoprotein olarak bulunur

Kaynakları:

Su
Tahıl embriyosu

 

ÇİNKO (Zn)

Yaklaşık 100 enzim aktivitesinde rol alır.
Gen ekspresyonu düzenlenmesinde, hücre bölünmesi, çoğalan hücrelerin farklılaşarak organ oluşturmasında görevlidir.
Sindirim sisteminin düzenli çalışmasında önemli rol alır.
İnsülinin bileşiminde ve insülin depolanması ve salgılanmasında rol alır ve ağırlık denetimi ile direk ilişkilidir.

Kaynakları:

Karaciğer, kırmızı et, balık
Peynir, süt, yumurta
Badem
Kurubaklagiller, bulgur, buğday embriyosu
Hayvansal kaynakların emilimi yüksektir. Kurubaklagiller önceden ıslatılıp uygun şekilde pişirilirse emilim artar.

 

FLUORİD (F)

Dişin gelişimi ve olgunlaşması
Kemik gelişimi (kemik mineral kristallerini genişletir ve yapısını sertleştirir)

Kaynakları:

Su


MANGANEZ (Mn)

Glutamin sentetaz, piruvat karboksilaz, superoksitdismutaz
Bağ dokusunun oluşumu, büyüme

Kaynakları:

Tam tahıl ürünleri
Kurubaklagiller
Yağlı tohumlar
Sebzeler
Çay

 

MOLİBDEN (Mo)

Kaynakları:

Organ etleri
Kurubaklagiller
Tahıllar
Maya


KÜKÜRT(S)

Kükürt minerali direk olarak alınmaz, bazı aminoasitler ile tiamin ve biotinden sağlanır.


KOBALT (Co)

B₁₂ nin yapısında %4 Co bulunur. B₁₂ eksikliğinde yetersizliği görülür.
Protein metabolizmasında, demirin kullanılmasında ve en önemlisi tiroid hormonu sentezinde rol alır.

Bir yanıt yazın

E-Posta adresiniz paylaşılmayacaktır.

You may use these <abbr title="HyperText Markup Language">HTML</abbr> tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.